Chất điều hòa sinh trưởng thực vật không còn lạ lẫm với chúng ta. Những chất này đã tồn tại trong bản thân thực vật. Nhờ khoa học hiện đại, chúng ta không chỉ điều chế được những chất đó mà còn tạo ra các chất điều hòa sinh trưởng nhân tạo có tác dụng tương tự như trong cơ thể của chúng.
Hiện nay có rất nhiều loại chất điều hòa sinh trưởng (kích thích hay ức chế), chúng tôi xin giới thiệu một số chất thường dùng và tác dụng của chúng, ứng dụng cho sản xuất nông nghiệp như sau:
– Kích thích hạt nảy mầm nhanh và đều (Thường dùng các chất Auxin và GA)
– Kích thích ra rễ cho cành chiết, cành giâm (chất có hiệu quả cao là Auxin).
-Kích thích sự sinh trưởng của cây, tăng chiều cao, tăng sinh khối và tăng năng suất cây trồng.
+) Với những loại cây trồng cần tăng chiều cao như mía, cây lấy sợi thì sử dụng chất GA.
+) Đối với lúa, rau màu, hoa, cây ăn quả, cây công nghiệp lâu năm có thể sử dụng Auxin, GA, Cytokinin.
– Kích thích ra hoa, kết quả.
+) Đối với cây ăn quả muốn ra hoa sớm và tập trung nên dùng chất điều hòa sinh trưởng. Tùy theo loại cây, có thể dùng nhiều chất như Auxin, GA hoặc Etylen, Paclobutrazol.
– Hạn chế rụng nụ, hoa, quả:
+) Để ngăn chặn hiện tượng này xảy ra, phải bổ sung thêm Auxin và GA.
– Điều chỉnh sự chín ở quả:
+) Trong thực tiễn, việc điều chỉnh quả chín nhanh, chậm và đồng loạt để thu hoạch cơ giới có ý nghĩa rất quan trọng. Một số các quả được thu hoạch khi xanh như chuối, cà chua…Vì vậy việc điều chỉnh quả chín chậm để vận chuyển hoặc làm quả chín nhanh và đồng đều, màu sắc đẹp để đưa ra thị trường, hết sức cần thiết.
+) Người ta thường dùng Etylen để làm chín những quả đã già hoặc có 1 vài quả bắt đầu chín với các loại quả như xoài, chuối, cà chua…bằng cách phun hoặc nhúng.
+) Ngược lại, muốn cho quả chín chậm để kéo dài thời gian thu hoạch, vận chuyển có thể dùng GA.
+) Với hoa, muốn hoa tươi lâu có thể dùng Cytokinin.
– Điều chỉnh giới tính của hoa:
+) Nhiều nghiên cứu cho thấy, sử dụng Auxin sẽ làm thay đổi tỷ lệ giữa hoa đực và hoa cái.
+) Sử dụng Gibberellin sẽ kích thích việc hình thành hoa đực, sự phát triển của bao phấn và hạt phấn.
+) Sử dụng Etylen và Cytokinin sẽ kích thích việc hình thành hoa cái.
– Kích thích tiết nhựa của các cây có mủ:
+) Ngành cao su thường dùng Etylen bôi lên miệng cạo để kích thích ra mủ, tăng sản lượng mủ cao su.
– Tăng sự đậu quả không hạt:
+) Thường dùng GA phun cho cây vào giai đoạn ra hoa.
– Nuôi cấy mô tế bào:
+) Hai nhóm chất thường được dùng nhất là Auxin và Cytokinin để tạo ra một cây hoàn chỉnh, cân đối đủ rể, thân, lá. Auxin kích thích ra rễ, còn Cytokinin kích thích ra chồi.
– Điều chỉnh sự ra hoa của cây.
Ngoài ra, các chất điều hòa sinh trưởng còn được sử dụng với nhiều mục đích khác. Ví dụ như kích thích hoặc kìm hãm nảy mầm của củ giống, làm rụng lá để dễ thu hoạch (đậu, bông), làm cây thấp lại để tăng mật độ cây trồng, tạo dáng cho cây cảnh, hoặc thậm trí để diệt cỏ dại…
